Kafka, Prag, Nazım...

“.. yağmurlar içindeydi Prag,
bir gölün dibinde gümüş kakma bir sandıktı,
kapağını açtım.
içinde genç bir kadın uyuyor''

                      Nâzım'ın   Saman Sarısı   dizeleriyle  açıyorum  Kafka  yazımı.. Bir  zamanlar  Nazım Hikmet'te  bulunmuş  Pragta..Nazım Hikmet, Uluslararası Barış Ödülü'nü almak için gelmiş  bu masal şehre..
                       Masal kentin, 150 yıllık Slavya kahvesindeyim. Nazım Hikmet'in 50 yıl önce vatan hasretiyle dolu şiirlerini yazdığı kahve burası. Kahvenin küçük havuzlu antresinden, kocaman camekanların önüne yuvarlak tahta masaların sıralandığı, pırıl pırıl avizeli salonuna girince bir an durdum. Acaba Nazım Hikmet hangi masaya oturdu? Hangi masada Münevver Hanım'ını ve Memet'ini içi yanarak düşündü? Şarl köprüsüne bakan masa olabilir mi?    Kimbilir... Ben de oturdum ve Prag'da Nazım Hikmet'le zaman tünelindeki yolculuğuma başladım. Hüzünlü ve özlem dolu bir yolculuktu bu...

                                                            

Slavya kahvesine oturup şiirlerini yazarken nasıl bir duygu fırtınasıyla savruluyordu acaba? Jean Paul Sartre, Pablo Neruda gibi dünya edebiyatının devleriyle dost olmuştu artık. Demir parmaklıkların ardında geçen 12 yıl, açlık grevleri, saldırılar, hastalıklar ve korkular, hepsi gerilerde kalmıştı. Ama gerilerde kalan çok değerli anıları ve sevdikleri de vardı.

Birçok uluslararası kongreye katılıyor, Moskova'dan Berlin'e, Prag'a geziyordu. Yapıtları çeşitli dillere çevriliyor, kitapları yayınlanıyordu. Ama vatanından binlerce kilometre uzaktaydı. Ya Münevver Hanım ve minik oğlu Memet? Türkiye'den çıkışlarına bile izin vermiyorlardı.

Ve  böyle diyordu :

Külahlı kuleler Pırağ şehrinde,

Ağarınca akşamın üzerinde

Düşe giren dünyalar aydınlanır

İstanbul'da bir Memet var

Altısına bastı bu yıl.

Sonra  Kafkayı aramak için  yollara  düşüyordum.

Kenti ikiye bölen Vlatava  Nehri’nin üzerindeki Charles Köprüsünden geçerek  Kaleye çıkıyorum  yavaş yavaş. Çok heyecenlıyım  çünkü  üniversite yıllarından beri  okuduğum Kafkanın  yaşadığı yeri göreceğim. Prag  sokaklarında  gezdikçe nasıl böyle karamsar,  dehşetli ve içe dönük olduğunu  seziyorum.  Yatkınım ya böyle griliğe hoşuma gidiyor.

Kafka…Çeklerin “Kafky” si…

                                         Prag’a giden bir turistin Kafka’yı kentle özdeşleştirmemesi neredeyse mümkün değil. Hatta öyle ki, onu hiç tanımayan bir turist için, Prag izleğinde yer edecek yepyeni bir siluet Kafka.

Çünkü Prag’da Kafka’ya rastlamak an meselesi!

Kafka  kitaplarını  karıştırıyorum  ilk  kez  görmüş  gibi..Satışa sunulan Kafka siluet ve fotoğrafları ile yazarın karizmatik imzasının basılı olduğu tişörtler, kibrit kutuları, kartpostallar, kitap ayraçları, masa ve duvar takvimleri, posterler, kupalar ve bardakaltlıkları kitapçılarda ya da hediyelik eşya satan   bu  dükkânda...

20. yüzyılın sanayi sonrası batı toplumunun açmazını ve içine düştüğü yalnızlık ve yabancılaşma sürecini yazdığı eserlerde, sahip olduğu gözlem yeteneği sayesinde çok iyi işlediği” düşünülen Franz Kafka’nın bu bakış açısını tanımladığını tahmin ettiğim Kafka heykeli…

Prag’ın batı yakasının tarihi merkezi konumunda olan STARÉ MĚSTO’ da Kafka’nın doğduğu evin de üzerinde bulunduğu Franz Kafka Caddesi   (FRANZE KAFKY NÁMĚSTÍ)

 

Gece   gidiyoruz  bu eve.  Beklediğim gibi  kimsecikler  yok.  Gündüz  akın akın  gezen turistler  nerde  diyorum  ama  bu  durumdan da çok  memnunum...

Franz Kafka’nın birkaç yılını geçirdiği bilinen ve bugün kitap ve hediyeliklerin satıldığı Simyacılar Sokağı’ndaki (Golden Line) 22 numaralı küçük mavi ev ( 1919′da basılan Ein Landarzt ( Şehir Doktoru)’nun da bulunduğu çok sayıda hikâyesini 1916 Kasım’ından 1917′nin Mart ayına kadar yaşadığı bu evde yazdığı söylenmekte.)

Kafka’yı anlamak onun o karanlık dünyasını biraz daha duyumsayabilmek için yürüyor, ara sokaklara dalıyorum. ..